Wprowadzone od ubiegłego roku dotacje do wapnowania umożliwiają w sposób racjonalny poprawiać stan gleby poprzez zastosowanie wapna po wcześniejszym badaniu jej odczynu w Stacji Chemiczno Rolniczej.
Zakwaszenie gruntów powoduje nadmierne wymywanie składników pokarmowych do głębszych warstw, utrudnia ich przyswajanie przez rośliny, a także ogranicza aktywność drobnoustrojów powodujących rozkład substancji organicznej. Coraz więcej rolników przekonuje się, że uniemożliwia również otrzymanie wysokich plonów większości gatunków roślin uprawnych, nawet przy stosowaniu prawidłowej uprawy i nawożenia.
Receptą na poprawę tej sytuacji są nawozy wapniowe, które:
• zmniejszają szkodliwe działanie kwasowości gleb, a tym samym toksyczne działanie jonów glinu i manganu
• poprawiają dostępność dla roślin wielu składników pokarmowych
• wpływają na rozwój korzystnej mikroflory
• polepszają właściwości fizyczne warstwy ornej.
Przy nawożeniu małymi dawkami minimum kwasowości osiąga się w drugim lub trzecim roku po zabiegu. Małe porcje do 0,5 t
węglanu wapnia (CaCO3) na hektar w jednorazowej dawce nie powodują zmiany odczynu. Dopiero kilkakrotne ich zastosowanie poprawi jakość podłoża. Działanie nawozów wapniowych zależy od:
– rodzaju i stopnia ich rozdrobnienia
– dokładności wymieszania z glebą i jej wilgotności (w wilgotnej glebie reakcja jest szybsza).
Na gruntach bardzo kwaśnych gatunki mało wrażliwe na zakwaszenie gleby reagują na wapnowanie w małym stopniu, natomiast wrażliwe – w bardzo wysokim. Znaczącą zwyżkę plonu wykazują: buraki, kukurydza, groch siewny, lucerna,
koniczyna. Silnie reagują na wapnowanie: pszenica, jęczmień, rzepak, bobik, łubin biały i wąskolistny; natomiast średnio – żyto, owies, ziemniaki, łubin żółty, seradela.
Nieprzestrzeganie powyższych zaleceń może u tych roślin spowodować choroby fizjologiczne, np. silne występowanie parchu na ziemniakach czy chlorozę łubinu. Zdecydowanie tolerancyjną rośliną jest żyto, ponieważ znosi umiarkowane zakwaszenie, jak również odczyn obojętny, w związku z czym można pod nie rozsiewać wysokie dawki wapna.
W zmianowaniach:
– okopowe – zboża jare – pastewne – zboża ozime lub: okopowe
– pastewne – zboża ozime – zboża jare nawozy wapniowe można stosować na obydwu polach zbóż po zabiegach uprawy pożniwnej
– z doborem roślin mało wrażliwych na zakwaszenie zabieg wapnowania musi być możliwie odległy w cza-
sie od uprawy: ziemniaka, lnu, łubinu żółtego (najlepiej zastosować go po zbiorze tych roślin, a wiec pod orkę siewną lub zimową)
– z doborem roślin mało wrażliwych i wrażliwych na zakwaszenie gatunki mało wrażliwe powinny przychodzić jako pierwsze po wapnowaniu lub w dalszej kolejności, a wrażliwe – w drugim lub trzecim roku po tym zabiegu
– specjalistycznych: owies – pszenica – jęczmień – rzepak – żyto nawozy wapniowe należy stosować pod owies.
Elżbieta Niedziałkowska
ŁODR w Bratoszewicach