Raport sytuacji na rynku ziemniaka w UE i Polsce (wrzesień 2019)
Raport sytuacji na rynku ziemniaka w UE i Polsce (wrzesień 2019).
SYTUACJA NA RYNKU UE
Tegoroczne zbiory ziemniaków w Europie Zachodniej będą znacząco wyższe niż w roku ubiegłym. Według szacunków World Potato Markets zbiory ziemniaków w Niemczech w bieżącym roku wyniosą prawie 11 mln t i będą o ok. 2,1 mln t (ok. 24%) większe niż w 2018 r. Wzrost ten jest konsekwencją zwiększenia areału uprawy o ponad 10% (do 276,3 tys. ha) i wyższych plonów o ok. 12% (397 dt/ha). We Francji produkcja ziemniaków szacowana jest na 7,1 mln t, wobec 6,7 mln t w ubiegłym roku (wzrost areału o niespełna 3% i plonów o 4%). W Belgii i w Holandii powierzchnia uprawy ziemniaków zwiększyła się o ok. 4%. W obu tych krajach przewidywany jest bardzo znaczny wzrost plonów w porównaniu z rokiem ubiegłym, w Belgii o 23%, a w Holandii o prawie 29%. Zbiory ziemniaków wzrosną odpowiednio do: 3,9 i 3,7 mln t, wobec 3,0 i 2,8 mln t w roku ubiegłym (wzrost o 28 i 33%).
Średni poziom cen ziemniaków do przetwórstwa spożywczego najpopularniejszej w Belgii odmiany w pierwszych dniach września oscylował w przedziale 100-120 EUR/t, podczas gdy w analogicznym okresie ubiegłego roku wynosiły średnio ok. 275 EUR/t. Obiektywnym potwierdzeniem oczekiwania wysokich zbiorów ziemniaków w Europie Zachodniej jest relatywnie niski, w porównaniu z minionym sezonem, poziom cen kontraktów futures EEX z dostawą na kwiecień i czerwiec 2020 r. (135 EUR/t z dnia 3 września 2019 r)., wobec notowanych przed rokiem 310-320 EUR/t.
We Francji ziemniaki jadalne najbardziej popularnych, tańszych odmian, w zależności od wielkości bulw i wielkości opakowania, na początku września kosztowały od 290 do 420 EUR/t i były nieznacznie (o 2-3%) tańsze niż przed rokiem, ale w odniesieniu do analogicznego okresu 2017 r. był to poziom wyższy blisko 2-krotnie. Ziemniaki typu premium (odmiany Agata, Charlotta i Various) w opakowaniach 2,5 i 10 kg kosztowały podobnie jak przed rokiem (od 770 do 810 EUR/t), podczas gdy dwa lata temu ich ceny kształtowały się w przedziale 410-430 EUR/t).
Ceny ziemniaków konsumpcyjnych na rynku niemieckim na przełomie sierpnia i września obniżyły się do 200-210 EUR/t, wobec ok. 350 EUR/t przed miesiącem i ok. 232 EUR/t w analogicznym okresie ubiegłego roku. W ciągu miesiąca przewidywany jest dalszy ich spadek do 160-190 EUR/t. Obecne ceny ziemniaków do przetwórstwa spożywczego oscylują w przedziale 100-125 EUR/t, a w dalszej części sezonu (listopad-czerwiec) przewidywany jest ich wzrost do 130-170 EUR/t.
SYTUACJA NA RYNKU POLSKIM
Według ostatniego raportu IUNG (Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa) susza rolnicza notowana była na terenie sześciu spośród szesnastu województw. Dotyczy ona głównie kukurydzy, a tylko w niewielkim stopniu ziemniaków. Z publikowanego przez IUNG raportu wynika, że końcu sierpnia w przypadku upraw ziemniaków susza występowała na powierzchni 2,34% gruntów ornych, zlokalizowanych głównie w zachodniej Polsce, podczas gdy przed miesiącem obejmowała 15 województw i 28% gruntów ornych. Oznacza to, że w sierpniu wydatnie poprawiły się warunki wegetacji.
Ceny ziemniaków w końcu mijającego sezonu i w pierwszych miesiącach bieżącego, były rekordowo wysokie. Średni poziom cen ziemniaków jadalnych na rynkach hurtowych w okresie czerwca i lipca oscylował ok. 2,23-2,24 zł/kg i był 3-krotnie wyższy w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, a w odniesieniu do średniej z letnich miesięcy w latach 2016-17 przekraczał ten poziom aż 4-krotnie. W końcu sierpnia średnia cena ziemniaków na rynkach hurtowych obniżyła się do 1,80 zł/kg, a w pierwszym tygodniu września do 1,71 zł/kg i była ponad 2-krotnie-wyższa w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Na przełomie sierpnia i września ziemniaki w Broniszach osiągały cenę 1,25-1,66 zł/kg, w Łodzi 1,33-2,00 zł/kg, w Lubinie 1,80-2,00 zł/ kg, we Wrocławiu 1,60 zł/kg, a w Poznaniu i Szczecinie 1,67-2,00 zł/kg.
Wstępnie szacuje się tegoroczną produkcję ziemniaków w kraju na ok. 7,32 mln t, a więc ok. 0,15 mln t mniej niż w roku ubiegłym. Jest to znacząco mniej niż w latach 2016-17, ale o 1 mln t więcej niż w 2015 r., gdy średnie ceny hurtowe ziemniaków w okresie sierpień-grudzień tegoż roku były w przedziale 0,72-0,75 zł/kg.
Z każdym tygodniem ceny ziemniaków na polskim rynku powinny się systematycznie obniżać, głównie pod wpływem zwiększonej podaży z wykopków w drugiej połowie września i w październiku oraz presji tańszych ziemniaków z importu, który w bieżącym sezonie będzie znacząco wyższy niż w ostatnich kilku latach. Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji cenowej po zbiorach w latach ubiegłych oraz poprawiające się warunki pogodowe w ostatnich tygodniach wegetacji, można spodziewać się, że ceny ziemniaków powinny znacząco spaść, w perspektywie 1-2 miesięcy nawet o 30-40%, ale i tak będą wówczas znacząco wyższe niż w ostatnich latach. W pierwszej połowie sezonu krajowa podaż ziemniaków bezpośrednio po zbiorach może być relatywnie wysoka z powodu utrzymujących się wysokich cen i przewidywanego ich spadku w dalszej części sezonu oraz nie najlepszej jakości bulw, co będzie się wiązać z kłopotami w ich przechowywaniu.
Źródła danych: IERiGŻ-PIB, GUS, CAAC
opracowanie: www.sparks.com.pl
