Co najmniej kilka procent bulw trafiających po okresie przechowywania z magazynu na stół inspekcyjny to towar wadliwy. Część z tych wad powstała już podczas wegetacji roślin przyczyną pozostałych są głównie patogeny przechowalnicze. Warto już na etapie uprawy zadbać o zdrowy towar w przechowalni.
Alternarioza ziemniaka – jest wywołana przez grzyby z rodzaju Alternaria (A. solani i A. alternata). Bulwy nie są zbyt często porażane przez tego patogena, zdarza się to niekiedy przed zbiorem lub w jego trakcie. Na powierzchni porażonych bulw występują brunatne, owalne lub nieregularne wgłębne plamy, a miąższ porażonej części bulwy jest brunatny.
Parch zwykły – sprawcą choroby są bakterie z rodzaju Streptomyces, które mogą przebywać w glebie na rozkładających się resztkach roślin lub przenosić się za pośrednictwem zakażonych sadzeniaków. Choroba rozwija się wyłącznie na bulwach. Do zakażenia dochodzi najczęściej w fazie ich zawiązywania przez przetchlinki lub zranienia. Początkowo powstają małe, a w miarę wzrostu bulwy powiększające się brodawkowate spękania skórki. Bakterie wnikając do przetchlinek, pobudzają komórki tkanki bulw do reakcji obronnej i wokół zaatakowanego miejsca tworzy się bariera w postaci skorkowaceń.
Parch srebrzysty – choroba wywoływana jest przez grzyba z rodzaju Helminthosporium solani. Podczas przechowywania na powierzchni bulw pojawiają się jasnobrunatne, okrągłe lub owalne plamy, które stopniowo się powiększają i stają się srebrzyste. Jest to efektem rozwarstwiania komórek tkanki okrywającej powodujących powstawanie szczelin wypełniających się powietrzem.
Zaraza ziemniaka – jest wywoływana przez organizm grzybopodobny Phytophthora infestans. Choroba występuje na liściach, łodygach i bulwach. Bulwy ziemniaków są porażane w czasie wegetacji roślin, a pierwsze objawy choroby mogą być widoczne już podczas zbiorów ziemniaków, choć zwykle rozwijają się podczas przechowywania.
Mokra zgnilizna bulw – jest wywoływana przez bakterie z rodzaju Pectobacterium. Porażeniu chorobą sprzyja uszkodzenie bulw w czasie zbioru i transportu, jak również infekcje innymi patogenami. Pierwszymi objawami są brązowe lub wodniste plamy. Gnicie zaczyna się na ogół od przetchlinek, a w sprzyjających warunkach cała bulwa zmienia się w rozpływającą się masę.
Sucha zgnilizna – jej sprawca są grzyby z rodzaju Fusarium. Pierwsze objawy to małe, stopniowo powiększające się w czasie przechowywania plamki, w miejscu których z czasem powstają ubytki tkanki. Na powierzchni bulwy pojawiają się zapadnięte koncentryczne zmiany w formie pierścienia z zaschniętej tkanki, pokryte białym, kremowym lub różowym nalotem grzybni. W okresie przechowywania w okolicach zranień bulw pojawiają się brunatne plamy, które stopniowo się powiększają.
Zgnilizny mieszane – sprawcami są mikroorganizmy występujące kompleksowo: grzyby z rodzaju Fusarium, organizm grzybopodobny Phytophthora infestans oraz bakterie powodujące zgnilizny.
Drutowce – są to larwy chrząszczy z rodziny sprężykowatych Elateridae. Owady dorosłe nie mają znaczenia gospodarczego. Szkodliwość larw polega na tworzeniu wżerów w bulwach, pędach podziemnych i korzeniach. Wtórnie bulwy takie są infekowane grzybami lub bakteriami glebowymi, które powodują suchą lub mokrą zgniliznę. Bulwy uszkodzone nie nadają się do przetwórstwa ani na cele konsumpcyjne.
Rolnice – szkodnikami ziemniaków są gąsienice kilku gatunków rolnic (Agrotis), które żerują również na innych roślinach rolniczych i warzywach. Ich presja jest silniejsza w latach ciepłych. Zanim rośliny wejdą w okres tuberyzacji zjadają liście i podgryzają młode łodygi które się przewracają i więdną.
Opracowała dr inż. Aleksandra Czerwińska-Nowak